فراخوانی داستان‌های قرآنی در خطبه‌های نهج البلاغه

Authors

  • فریده دادفر دانشجوی ارشد زبان و ادبیات عرب دانشگاه اصفهان.
  • مهدی عابدی جزینی استادیار گروه زبان عربی دانشگاه اصفهان.
Abstract:

قرآن کریم سرچشمه فصاحت، بلاغت و اعجاز و مهمترین میراث دینی، فکری و فرهنگی و وجه مشترک مسلمانان است که همواره در طول قرن‌های متمادی مورد توجه شخصیت‌های گوناگون واقع شده و با داشتن ویژگی‌های خاصی همچون جامعیّت، روشنگر راه بشریت به سوی سعادت و امنیت و آرامش بوده است. از جمله مشخصه‌های خاص قرآن کریم، اسلوب قصه‌گویی است که در بسیاری از سوره‌ها به کار رفته است و به همین جهت، ادبا و بزرگان دینی و مذهبی از آن به عنوان مهم‌ترین منبع در جهت وضوح و رسایی مفاهیم در آثار خود استفاده نموده اند. حضرت علی (ع) نیز زمانی که  ناآگاهی مردم را نسبت به مسائل مختلف مشاهده کردند در سخنان خود به بیان موضوعات گوناگون پرداخته، با الهام گرفتن از داستان‌های قرآنی که برای عامه مردم قابل درک بود، مسائل سیاسی، اجتماعی و دینی و اخلاقی را تبیین نمودند. امام در این راستا با بهره‌گیری از داستان آفرینش انسان، قدرت بی‌پایان خداوند را متذکّر شده و با بیان داستان زندگیِ برخی پیامبران مردم را به زهد و دوری از دنیاپرستی دعوت نمود و با یادآوری سرگذشت امت‌های پیشین همچون قوم سبأ، مخاطبان را از شبیه شدن به آنان و سرنوشتشان بر حذر داشت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

وام‌گیری نهج البلاغه از عناصر تصویرساز قرآنی

ارتباط متن شریف نهج البلاغه با قرآن از وجوه مختلف قابل بررسی است. یکی از این ابعاد تحلیل مناسبات بینامتنی و زمینه­های شکل­گیری و تأثیر قرآن در شکل­گیری آن است. مناسبات بینامتنی وجوه مختلفی را شامل می‌شود. نوشتار حاضر با هدف نشان‌دادن این ارتباط بین قرآن و نهج البلاغه، مناسبات بینامتنی را در عناصر تصویرساز مورد بررسی قرار داده است. بدین منظور با روش توصیفی- تحلیلی وجوه اشتراک را شناسایی و تحلیل ...

full text

وام‌گیری نهج البلاغه از عناصر تصویرساز قرآنی

ارتباط متن شریف نهج البلاغه با قرآن از وجوه مختلف قابل بررسی است. یکی از این ابعاد تحلیل مناسبات بینامتنی و زمینه­های شکل­گیری و تأثیر قرآن در شکل­گیری آن است. مناسبات بینامتنی وجوه مختلفی را شامل می‌شود. نوشتار حاضر با هدف نشان‌دادن این ارتباط بین قرآن و نهج البلاغه، مناسبات بینامتنی را در عناصر تصویرساز مورد بررسی قرار داده است. بدین منظور با روش توصیفی- تحلیلی وجوه اشتراک را شناسایی و تحلیل ...

full text

تحلیلی بر مستندات قرآنی عدالت فرهنگی در نهج البلاغه

عدالت از جمله مفاهیمی است که اندیشمندان، همواره به تعریف و تبیین آن در اعصار مختلف پرداخته‌اند. این مفهوم، تکلیفی الهی است که موجبات تعالی بشر در حوزه‌های مختلف زندگی را فراهم می‌کند. ریشة اصلی مسأله عدالت را باید در درجة نخست در قرآن کریم و سپس در سخنان معصومین علیهم السلام به خصوص سخنان گهربار حضرت علی علیه السلام جستجو نمود. پژوهش حاضر قصد دارد تا با غور و تفکر در آیات نورانی کلام‌اللّه مجید ...

full text

علوم قرآنی در نهج البلاغه

بدون تردید داناترین شخص به قرآن و علوم آن پس از رسول خدا (ص)، حضرت علی (ع) است. بخشی از این علوم در قالب نقل، روایت و خطبه به اصحاب و معاصران ایشان انتقال یافت که در آثار و مجموعه های روایی و تفسیری به دوره های بعد منتقل گردید. یکی از این آثار، کتاب نهج البلاغه است که هر چند مدوِّن آن، سیّد رضی، گلچینی از خطبه ها، نامه ها و حکمت های آن حضرت (ع) را عمدتاً در پنج ساله حکومت ایشان، با رویکرد بلاغی گِرد...

full text

تلمیحات قرآنی در خطبه اوّل نهج البلاغه

تلمیح استفاده از آیه، حدیث، داستان یا مَثَل معروفی در کلام است و موجب زیبایی کلام و تأکید و ترویج منبع مورد استفاده می گردد. عالمان فنّ بلاغت، تلمیح را در مجموعه صنایع معنوی بدیع قرار داده اند و برخی آن را مترادف و بعضی قِسمی از تضمین می دانند. جایگاه قرآن کریم و پس از آن، نهج البلاغه به عنوان دو منبع غنی معارف اسلامی همواره مورد نیاز انسان ها بوده است و خواهد بود. این مقاله با پرداختن به تلمیحات ق...

full text

خاستگاه قرآنی دعاهای نهج البلاغه

چکیده: 1 ـ سخنان معصومین (علیهم السلام) الهام گرفته از قرآن کریم است چرا که عترت هیچگاه از قرآن جدا نیست. در این میان کتاب شریف نهج البلاغه که گزیده ای از سخنان امیر مومنان علی (علیه السلام) است ارتباط عمیق و بسیار نزدیکی با آموزه های قرآنی داشته که دعاهای نهج البلاغه از این ارتباط بی نصیب نیست. 2 ـ فصل اول این نوشتار به مقدمه و کلیات مانند مفهوم شناسی و جایگاه دعا در نهج البلاغه و گزارشی از ...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 15  issue 1

pages  87- 118

publication date 2016-01-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023